بررسی اثرات نامتقارن نرخ ارز و نوسان آن بر صادرات غیرنفتی ایران

چکیده: تحقیق حاضر به بررسی اثرات نرخ ارز اسمی و نوسانات نرخ ارز حقیقی بر صادرات غیر نفتی طی دوره زمانی 1353-1391 پرداخته است. در این تحقیق سعی شد به سوالات زیر پاسخ داده شود؛ 1- آیا برای صادرکنندگان ریسک گریز، افزایش نوسانات نرخ ارز حقیقی با کاهش حجم صادرات همراه است؟ 2- آیا می توان افزایش نرخ ارز اسمی را به عنوان یک سیاست تشویقی برای صادرات غیرنفتی مطرح کرد؟ 3- آیا نوسانات نرخ ارز حقیقی، طی دوره های کاهش و افزایش نرخ ارز اثر متفاوتی بر صادرات غیرنفتی دارند؟ بدین منظور رگرسیون var و روش یوهانسن جوسیلیوس را برای متغیرهای؛ صادرات غیر نفتی، نرخ ارز اسمی، نسبت قیمت کالاهای خارجی به داخلی، تولید ناخالص داخلی حقیقی، موجودی سرمایه حقیقی و نوسانات مثبت و منفی ارز را برای دوره زمانی 1391-1353 به کار بردیم. همچنین بررسی های خود را بر اساس توابع عکس العمل تحریک انجام دادیم. نتایج این بررسی ها نشان می دهد که در بلند مدت افزایش نرخ ارز اسمی اثر منفی و بسیار کوچک بر صادرات غیر نفتی دارد، به عبارت دیگر در بلند مدت عوامل قیمتی نقش با اهمیتی در صادرات غیر نفتی ندارند و آنچه در افزایش صادرات غیر نفتی با اهمیت است عواملی مانند تولید و موجودی سرمایه می باشند. همچنین نتایج نشان می دهد، نوسانات افزایشی و کاهشی نرخ ارز اثر منفی بر صادرات غیر نفتی دارد که شدت اثر نوسانات منفی بیشتر از نوسانات افزایشی نرخ ارز می باشد.